|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Najprawdopodobniejrzecz przedstawiała się zatem następująco.Obszar Dol-nego Egiptu zamieszkały został pózniej niż Górny Egipt.W pobliżu namulisk ziemia przez dłuższy czas pozostajekoniecznie błotnista, ponieważ wyłoniony co tylko lądzawiera zawsze dużo wody.Z czasem zmienia swe wła-ściwości i staje się ziemią urodzajną.Osuszona więc ziemiastaje się urodzajną, a znowu ta, która uprzednio była uro-dzajna, ulegając nadmiernemu wysuszeniu staje się gorszą.W Grecji tego rodzaju zjawisko występowało w okolicyArgos i Myken.W okresie wojen trojańskich kraj Argi-wów, z powodu błotnistego gruntu, mógł wyżywić nie-wielu mieszkańców.Kraina Myken natomiast, posiadająckorzystniejsze warunki klimatyczne, była bardziej znana.Z wymienionego powodu rzecz przedstawia się teraz od-wrotnie: teren Myken stał się nieurodzajny i zupełniewyschnięty, ziemie natomiast Argos, niegdyś z powodubagien nieurodzajne, teraz stały się bardzo żyzne.Sądzićwięc należy, iż to, co stało się na tym niewielkim obszarze,zachodzi również na rozległej szych terenach i w całychw ogóle krajach. 38Ludzie mało przenikliwi przyjmują, iż przyczyną wy-mienionych zjawisk są ogólne przemiany będące podstawątworzenia się wszechświata163.Z tego powodu mówią również morze, ponieważ wysycha, staje się mniejsze.Na wielu miejscach łatwiej to zauważyć teraz niż w prze-szłości.Powyższe twierdzenie jest po części prawdziwe,po części fałszywe.Liczne bowiem miejsca, które uprzednioznajdowały się pod wodą, teraz stanowią suchy ląd.Alejest też i odwrotnie.Można bowiem zauważyć wiciemiejsc zatopionych przez morze.Przyczyny takiego stanunie należy jednak upatrywać w stawaniu się wszech-świata.Byłoby rzeczą śmieszną przypuszczać, iż tak małei nieznaczne przemiany wpływają na losy wszechświata.Masa i objętość Ziemi jest przecież niczym w porównaniuz całym wszechświatem.Raczej więc należy przyjąć na-stępującą przyczynę wszystkiego.Podobnie jak zima po-wtarza się wśród pór roku, tak też w ciągu długiegookresu czasu pojawia się wielka zima oraz szczególnaobfitość deszczów.Powyższe zjawisko nie występuje zawszena tych samych obszarach.Na przykład tak zwana po-wódz Deukaliona miała miejsce głównie na ziemi greckiejw starożytnej Helladzie, to znaczy kraju położonym nadDodoną i Acheloosem.Ta ostatnia rzeka wielokrotniezmieniała bieg164.Mieszkają tam Sellowie165 oraz ci, którzyniegdyś nazywali się Grekami, obecnie zaś zwani sąHellenami.Gdy zatem pojawia się obfitość deszczów, wówczas sądzić można na długi czas wody jest pod dostatkiem.To, iż jedne rzeki płyną stale, inne znikają, uzależniająniektórzy od rozmiarów przepaści podziemnych.Niektórzyuzależniają [to] od wielkości zbiorników pod ziemią.Myzaś sądzimy iż jest to wynikiem rozległości wyżynnychobszarów, ich zawartości oraz panującego tam chłodu 39(miejsca o takich właściwościach pochłaniają najwięcejwody, przechowują ją i wytwarzają; gdzie natomiast wy-stępują niewielkie wzniesienia albo teren jest porowaty,kamienisty czy gliniasty, tam woda płynie obficiej).Otóżnależy sądzić, iż tak wielkie opady deszczu sprawiają,iż wilgoć na tym obszarze staje się wprost niewyczerpalna.Z upływem czasu te ostatnie obszary wysychają prędzej,te zaś, które wymieniliśmy na początku, powoli, zanimznowu nie nastąpi początek cyklu166.Ponieważ w świecie z konieczności istnieją zmiany ale nie powstawanie i ginięcie, ponieważ świat jest wiecz-ny dlatego jest rzeczą konieczną, twierdzimy, aby niezawsze jedne i te same okolice obfitowały w wodę z morzai rzek, inne zaś stale pozostawały suche.A oto dowód: Egipcjanie, których uważamy za naj-bardziej starożytnych spośród ludzi, zamieszkują krainę,która cała jest dziełem rzeki.Staje się to dla każdegooczywiste, kto tylko przypatrzy się owej krainie.Wy-starczającym świadectwem jest Morze Czerwone.Jedenz faraonów zamierzał połączyć je kanałem167.Niemałąbowiem korzyścią byłoby uczynić to miejsce żeglownym.Spomiędzy starożytnych Sesostris jak mówią pier-wszy podjął się tego zadania.Okazało się jednak, iżMorze Czerwone położone jest nieco wyżej niż ląd.Toteż najpierw Sesostris, a pózniej i Dariusz zrezygnowaliz budowy kanału obawiając się," aby po połączeniu rzekiz morzem cały ląd nie został zalany.Wynika stąd jasno,iż niegdyś było tu jedno wielkie morze.Z tego równieżpowodu kraina Ammona w Libii nadspodziewanie leżyponiżej obszarów nadmorskich i odznacza się ukształto-waniem powierzchni wklęsłym.Jest zatem rzeczą oczy-wistą, iż jeziora i ląd powstały w wyniku namulenia.Z biegiem czasu pozostała w jeziorze woda wyschła 40i znikła zupełnie.A znowu morze Meotis w następstwienamulisk rzecznych cofnęło się tak znacznie, iż wpły-wają [nań] teraz okręty handlowe o wiele mniejsze niżprzed 60 laty.Aatwo stąd wnosić, iż podobnie jak wieleinnych, tak i to jezioro jest dziełem rzek, i że w końcui ono wyschnie zupełnie.Ponadto strumień na Bosforzepłynie ustawicznie poprzez zamulony teren.Stwierdzićmożna naocznie, jak się to dzieje.Za każdym razem, kiedy przypływ od strony Azjipodnosił piasek nadbrzeża, od strony lądu powstawałomałe najpierw jezioro, które z kolei wysychało zupełnie [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Archiwum
|