K.W. Wójcicki Klechdy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pierwszy, w jednym z sześciu olbrzymich wszechdziejowych fresków zdobią-cych ściany Nowego Muzeum w Berlinie, przedstawiających zburzenie Jerozolimy, umieściłna lewej od widza stronie postać uciekającego z gruzów tego miasta %7łyda tułacza.Wyrazjego oblicza straszny, miotają nim zgroza i rozpacz włos rozczochrany, pierś obnażona.Ponad nim trzy Furie uwieńczone wężowymi splotami biczują go żmijami, które w rękachtrzymają, gonią w świat i zdają się wołać: Dalej! dalej, nędzniku! nie wolno ci ani nachwilę spocząć!Postać ta w świetnym stoi przeciwieństwie z rodziną chrześcijańską, która, na prawej stro-nie fresku, wolno i spokojnie, nucąc hymn pobożny idzie na wędrówkę z sercem przepełnio-nym nową wiarą, niosąc światu zbawienie.Dor� w kilku genialnych rysunkach wystawił ważniejsze chwile żywota Ahaswerusa, odktórego śmierć ucieka.Na jednym z nich okrutny szewc odmawia upadającemu Chrystusowichwili spoczynku przed swoim domem.W drugim dręczą już nieszczęsnego pielgrzyma wy-rzuty sumienia na widok samotnego wiejskiego krzyża ozłoconego promieniami zachodzące-go słońca.W innym Ahaswer chce się rzucić w przepaść, aby skrócić życie pełne męczarni izgryzot, lecz anioł z mieczem ognistym staje na drodze, każe mu żyć i tułać się dalej.Wostatnim rysunku %7łyd tułacz chwilę Sądu Ostatecznego wita z rozkoszą i zachwytem, czujączbliżający się koniec swej pokuty.Przed kilku latami znakomity poeta niemiecki Robert Hamerling napisał poemat w 6 pie-śniach Ahaswer w Rzymie.Jakie wywołał wrażenie i zapał, najwymowniej dowodzi to, że1874 roku liczył już dziesięć wydań.Krytyka jednomyślnie zaliczyła ten utwór do najświet-niejszych zjawisk poezji współczesnej.Posiadamy już go w mistrzowskim przekładzie Felik-sa Jezierskiego.[.]67.PRZEJA%7łD%7łKA CHWILOWA W MAZOWSZUWiosna! już ją od dawna powitał szary skowronek spod zimowej miedzy i jaskółka, i bo-ciany nasze.Jechałem konno, a ze mną żwawy Walek Mazurek.Słonko jeno co pierwszymzajaśniało promieniem, gdyśmy w las wjeżdżali, a las ciągnął się milę całą, droga piaszczy-149sta.Pokrzyk żurawi płynął daleko po kroplistej rosie, co okrywała, jak szeroko zajrzeć, rów-ne pola zasiane, łąki i obszerne pastwiska.Zakukała kukułka na pobliskim drzewie.Walekpomacał po kalecie i poskrobał się po głowie.Poznałem jego poruszenie. Chciałeś zapewnie rachować pieniądze, czy pierwszy raz słyszysz kukułkę? Nie pierwszy raz, wielmożny panie, bo ze dworu w poraniu i żurawi, i kukułkę słychaćaż w stajni, gdzie śpiewa (śpimy), ale pierwszy raz ją zobaczyłem, a to ludzie gadają, że wte-dy porachowawszy, to się dłużej pieniądze trzymają i przyrastają. No to porachuj, co mam w woreczku. I podałem mu sakiewkę.Walek nie sięgnął ponią, tylko uchylił czapki i odrzekł: A co by mi wej przyszło, wielmożny panie, cudze psy karmić, cudzą żonkę miłować icudze pieniądze rachować.Roześmiałem się z tak trafnie przywiedzionej przypowiastki. Ależ głośno kuka rzekłem. Toć ona nie kuka, ale zawsze woła: Puhu! , bo nie darmo ona tak szuka swego męża. Albo ona miała męża? To długa historia, wielmożny panie, ale tak gadają starzy ludzie, to musi być prawda. Opowiedzże mi tę historię, droga piaszczysta, jedziem wolno, to i pogwarzyć możem. To widzi wielmożny pan, jeszcze Warsewy (Warszawy) na świecie nie było, jak się tostało.Był to król i królowa, a mieli prześliczną córkę, mieszkali w złocistym pałacu.Królew-na już wyrosła, ale zawsze tęskniła czegoś i zawsze płakała.Miała złocisty pierścień na pal-cu, jak raz piła wodę ze studni, pierścień upadł do wody.Królewna nuż płakać, ręce łamać,aż tu z wody wychyla głowę śliczny wąż ze złocistą koroną na głowie i tak zagadał: Jak będziesz moją żoną, to ci oddam pierścień, bo ja nie wąż, ale zaklęty królewic.I zaraz się przedziergnął w ślicznego chłopca.Królewna, jak go zobaczyła, tak ogniściepokochała i zaraz z nim poszła, a mieszkał on w lochach podziemnych niedaleko pałacu,gdzie rosły wielkie dęby.Otworzył drzwi, których nikt nie widział, i wprowadził do swegozamku.A był to śliczny zamek cały złocisty, a dach koralowy.Tam żyli szczęśliwie i kró-lewna powiła syna.Wąż ją zaklął, żeby nikomu nie mówiła, kogo ma za męża, i żeby nigdydo pałacu rodziców nie zaglądała.Przyrzekła królewna i dotrzymała słowa, już siedm rokówsię skończyło, a mały królewic skończył lat sześć, gdy raz na igraszkę wybiegł z lochu i za-czął się bawić pod dębami.Stary król i królowa tymczasem ciągle płakali i kazali szukać córki.Wyszli właśnie na przechadzkę, gdy ujrzeli śliczne dziecko pod dębami. Kto ty jesteś? gdzie rodzice twoi? zapytali.Ale królewic nauczony od matki nic nieodpowiedział.Wtedy stary król rozpaloną do czerwoności blachę żelazną kazał przyłożyćchłopcu do piersi, a królewic z bólu opowiedział.Porwali go ze sobą i kazali zabić.Królewna nie widząc synka wybiegła go szukać, ale szukała go daremnie.Stary król tym-czasem posłał dworzan, ci stanąwszy nad skrytymi drzwiami, zaczęli wołać: Puhu! Puhu!, botak się zwał on mąż królewny w węża zaklęty.Puhu otworzył drzwi i wychylił głowy myśląc,że żona go woła; a dworzanie łeb mu szablą ucięli i całego w drobny mak posiekli.Królewnapróżnie cały dzionek szukała syna, powraca i zoczyła tylko sztuczki posiekane ze swego mę-ża, a obok leżał zabity królewic.Wtedy z wielkiego żalu przemieniła się w kukułkę, lata iteraz po lesie i woła: Puhu! Puhu!, bo woła do siebie męża i syna.92 Dziękuję ci, Walku, to piękna powieść, ale co się stało z zamkiem tego Puhu, co ze sta-rym królem i królową? Zamek złocisty z koralowym dachem zaraz się zapadł, jak zabili węża, król stary i kró-lowa zaraz usechli we wióry i pomarli, a pałac ich się zawalił i tam jezioro płynie, a spodwody słychać jeszcze, jak płaczą i jęczą.92Takie podanie zachowali Mazury o początku kukułki.150 Patrz no, Walku, jaka droga szeroka, gdzie to ona wiedzie? A toć do dworu pana skarbnika. Czy tego, co ,jeszcze w kontuszu i pasie chodzi? A tegoć; dobryć to pan, ale jego sąsiad ze Suchej Woli to się nakatował narodu.93 Patrz, widać dym z komina. To z chałupy gajowego, wielmożny panie. Jak on tu ładnie mieszka! Albo mu zle, siedzi sobie jak u pana Boga za piecem.Komu chce, to daje drzewa i dokomina, i na sprzedaż na kuropatwy94, a komu to i gałązki nie pozwoli. Czy do niego ten las należy? Kaj tam! ale on tu rządzi. Czy nie lubicie tego gajowego? A to czemu, wielmożny panie? Ale co mnie się równać z takim panem? Ma cztery ko-nie, dwie pary wołów, sześć krów i jałowizny dosyć, dwadzieścia barci pszczół, gładką nie-wiastę i sześcioro dzieci, a ja tylko to mam, co na grzbiecie i na uchu, i duszę, co ją kiedyś,panu Bogu oddam [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum