Andokides Mowy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nikt bowiem nie zdołałby sformułować stosownego oskarżenia, któreobjęłoby wszystkie jego przewinienia.(35) Sądzę, że prawodawca, który ustano-wił ostracyzm, kierował się następującymi przesłankami.Ponieważ dostrzegał, żeobywatele stają się potężniejsi od urzędników i praw, i że nie jest możliwe, byjednostka mogła im prywatnie wymierzyć sprawiedliwość, ustanowił taką karę,którą egzekwowałoby państwo w obronie pokrzywdzonych.Czterokrotnie dotądbyłem pozywany publicznie i nigdy nie powstrzymywałem kogokolwiek, kto chciał-by przeciwko mnie skierować oskarżenie do sądu.Alkibiades zaś, mimo że dopu-ścił się takich występków, nigdy nie miał odwagi, by ponieść za nie odpowie-dzialność.(36) Jest on postacią aż tak bardzo niewygodną, że ludzie nie tylkoodstępują od zemsty na nim za jego dawne przewinienia, ale wręcz obawiają sięprzyszłych.Chociaż pokrzywdzeni wolą odstąpić od dochodzenia swych racji,Alkibiadesa to i tak nie zadowala, o ile nie wykona swego planu do końca.Zaiste,Ateńczycy, to nie ja powinienem być poddany sądowi skorupkowemu, to nie jagodzien jestem śmierci, to nie ja powinienem być bez procesu skazany na wygna-nie, tym bardziej że gdy wcześniej stawałem przed sądem, zostałem uniewinnio-ny.To wreszcie nie mnie winno się uważać za zasługującego na wygnanie, skorostawia mi się te same oskarżenia, które stawiano mi już tyle razy i które zawszezwycięsko odpierałem.(37) Być może sądzicie, że oskarżenie, które przeciwkomnie skierowano, było słabe, sami zaś oskarżyciele niekompetentni; że atakowalimnie przypadkowi wrogowie, nie zaś ci mężowie, którzy wyróżniają się w sztuceretorycznej, jak i działalności politycznej, a którzy skazali na śmierć dwóch in-nych obywateli oskarżonych na tej samej, jak w moim przypadku,, podstawie.Sprawiedliwe jest, byście skazywali na wygnanie tych, którzy odmawiaj ą złoże-28Por.Lys, XIV 39.Megakles, syn Hippokratesa, przeciwnik polityczny Temistoklesa, zostałwygnany w 487/486 roku p.n.e.(por.Arystoteles, Ustrój polityczny Aten XXII 5).Alkibiades,syn Kleiniasa, został wygnany w 460 roku p.n.e.(por.E.Vanderpool, The Ostracism of theElder Alkibiades, Hesperia 1952, s.1-8).Jak słusznie zauważa A.E.Raubitschek (op.cit., s.204), sformułowanie to nie oznacza, że każdy z nich był ostracyzowany dwukrotnie, lecz że sądskorupkowy dotknął rodzinę Alkibiadesa tyleż razy. 81nią przed społeczeństwem sprawozdania ze swej wcześniejszej działalności, a nietych, których po wielu przesłuchaniach uznaliście za niewinnych.(38) Jest jesz-cze jedna rzecz, która mnie zadziwia.Gdyby ktoś uznał za słuszne przemówićw obronie ludzi skazanych na śmierć, by wykazać, że niesłusznie ich skazano29,nie dopuszczono by go do głosu.Skoro zatem ktoś wcześniej został uznany zaniewinnego, a jest ponownie oskarżany na podstawie tych samych zarzutów, toczy naprawdę zaistniałaby jakaś sprzeczność z poczuciem sprawiedliwości, gdy-byście zastosowali tę samą miarę wobec żywych, jaką zastosowalibyście wobeczmarłych? (39) Cechą charakterystyczną dla Alkibiadesa jest nieprzestrzeganielitery prawa i niedotrzymywanie przysiąg.Stara się on także i was nauczyć wy-kraczania przeciwko prawu.Równie charakterystyczne dla niego jest bezwzględ-ne skazywanie innych na wygnanie lub śmierć, co nie przeszkadza mu błagaćo litość i rozczulająco zalewać się łzami, gdy chodzi o jego własną skórę.Nie jestto bynajmniej dla mnie żadną niespodzianką, bo nad tym, co zrobił, rzeczywiściewarto zapłakać.Zastanawiam się tylko, czyje poparcie zyska on swoimi prośba-mi.Czy młodzieży, której zepsuł tylko opinię u ludu, gdyż zachowując się ekstra-wagancko, w sposób, który nie przystoi w jego wieku, skłonił młodych do porzu-cenia gimnazjonów [i pójścia w jego ślady]? A może zyska poparcie ludzi star-szych, których sposobem bycia, znacznie odbiegającym od jego własnego, wzgar-dził? (40) Wasze starania nie powinny zmierzać tylko do tego, by ludzie przekra-czający prawo ponieśli za to karę, ale też by ci, którzy są naocznymi świadkamiegzekwowania tej kary, stawali się ludzmi bardziej prawymi i wewnętrznie opa-nowanymi.Jeśli zatem skażecie mnie na wygnanie, rozsiejecie tylko trwogę i prze-rażenie wśród najlepszych obywateli.Jeśli jednak wygnacie Alkibiadesa, sprawi-cie, iż ludzie najbardziej zuchwali i występni zaczną, żyć w zgodzie z prawem.(41) Chciałbym wam jeszcze przypomnieć o moich dokonaniach.Byłem uczest-nikiem poselstw do Tesalii, Macedonii, Molozji30, Tesprotii31, Italii i na Sycylię.Wszystkie te państwa, wówczas wam nieprzyjazne, udało mi się z wami pojed-nać; inne uczyniłem waszymi przyjaciółmi, a jeszcze inne oderwałem od waszychwrogów.Gdyby tylko każdy z waszych posłów czynił to samo, co ja, mielibyścieniewielu wrogów i zjednalibyście sobie wielu sprzymierzeńców.(42) Co się zaś29Być może aluzja do procesu strategów spod Arginuz (w 406 roku p.n.e.) skazanychna śmierć za niewyłowienie z wody zwłok ateńskich żołnierzy poległych w bitwie morskiej.Skruszeni Ateńczycy przyznali pózniej, iż wyrok ten był niesłuszny (por.Xen.Hell.I 7,35).30Kraina w środkowym Epirze zamieszkana przez plemię Molossów.31Kraina w południowo-zachodnim Epirze zamieszkana przez plemię Tesprotów. 82tyczy moich liturgii32, nie będę.tu o nich wspominać.Powiem tylko tyle: wydatkiwyznaczone na te cele pokrywam z własnych, a nie państwowych pieniędzy.Od-niosłem nawet kilka sukcesów w zawodach sprawności fizycznej33, w biegu z po-chodniami, w przedstawieniach chórów tragicznych bynajmniej nie policzku-jąc moich rywali ani też nie czując wstydu, jeśli moje możliwości okazały sięmniejsze od mocy praw.Sądzę, że obywatele tacy jak ja zasługuj ą raczej na pozo-stanie w Atenach niż na wygnanie.32Liturgia polegała na tym, że wyznaczony przez władze obywatel musiał ponieść koszty przy-gotowania chóru na przedstawienie teatralne lub inne uroczystości religijne (choregia por.� 20),opłacić i utrzymać zawodników biorących udział w igrzyskach (gymnasiarchia), przewodniczyć,co również wiązało się z wydatkami, poselstwu wyprawianemu corocznie na Delos (architheoria por.� 29), urządzać uczty dla członków swojej fyli z okazji pewnych świąt (hestiasis) itd.Osobnym rodzajem liturgii była trierarchia, tj.obowiązek wyposażenia, utrzymania i dowodzeniastatkiem wojennym, którego kadłub, maszt i żagle oraz pieniądze na żołd dla załogi dawało pań-stwo.33Chodzi to o tzw.�� organizowany w czasie Panatenajów. 83Fragmenty mów zaginionychSpośród siedmiu fragmentów zaginionych mów tylko dwa stanowią tekst zwarty (tj.mają pełnezdania), podany w mowie niezależnej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum