|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Większość uczonych zgadza się, że jest toironiczna uwaga wojownika, który wie, że został śmiertelnie ranny; ma to sens równieżz punktu widzenia anatomii.W 1874 roku amerykański historyk Robert Miller powołał się na ten fragmentz dzieła ibn-Fadlana, kiedy mówił: Chociaż byli okrutnymi wojownikami, wikingowiemieli słabą znajomość anatomii.Ludzie ich byli ćwiczeni, by celować w pionową linię122 wyznaczającą środek ciała przeciwnika, ale czyniąc tak, oczywiście nie trafiali w serce,umieszczone, jak wiadomo, po lewej stronie .Ta słaba znajomość anatomii musi być przypisana Millerowi, a nie wikingom.W ciąguostatnich kilkuset lat przeciętni ludzie Zachodu wierzyli, że serce usytuowane jest polewej stronie; Amerykanie kładą dłoń na sercu, kiedy ślubują wierność sztandarowi;mamy silnie ugruntowany przekaz ludowy o żołnierzach ocalonych od śmierci przezBiblię, która noszona w kieszeni na piersi powstrzymuje fatalną kulę, i tak dalej.W rzeczywistości serce jest strukturą umieszczoną na linii środka, w różnym stopniuzwróconą w lewą stronę, ale zadanie rany w środek piersi zawsze przebije serce.29Zgodnie z prawem boskim muzułmanie wierzą, że posłaniec Boga zakazujeokrucieństwa wobec zwierząt.Dotyczy to tak świeckich szczegółów, jak przykazanienatychmiastowego rozładowywania zwierząt jucznych, tak aby nie były oneniepotrzebnie obciążone.Ponadto Arabowie zawsze znajdowali szczególne zadowoleniew prowadzeniu hodowli i trenowaniu koni.Skandynawowie nie przejawiają żadnychspecjalnych uczuć wobec zwierząt; prawie wszyscy obserwatorzy arabscy komentująich brak przywiązania do koni.30Najwcześniejsi tłumacze rękopisu ibn-Fadlana byli chrześcijanami, nieznającymikultury arabskiej, toteż ich interpretacje odzwierciedlają tę niewiedzę.W bardzodowolnym przekładzie Włoch Lacalla (1847) podaje: O poranku zbudziłem się z megopijackiego odrętwienia jak zwykły pies i byłem wielce zawstydzony moim stanem .Skovmand zaś w swoim komentarzu z roku 1919 stwierdza bez ogródek, że nie możnadawać wiary opowieściom ibn-Fadlana, ponieważ był on pijany w czasie tych walk, cosam przyznaje.Nieco życzliwiej pisał w 1908 roku Du Chatellier, zagorzały miłośnikwikingów: Arab ten prędko przyswoił sobie upojenie walką, które jest samą istotąheroicznego ducha wikingów .Jestem głęboko wdzięczny Massudowi Farzanowi, sufickiemu uczonemu, zawyjaśnienie aluzji, jaką robi tutaj ibn-Fadlan.W rzeczywistości porównuje on tutajsiebie do postaci z bardzo starego arabskiego dowcipu:Pewien pijak wpada do kałuży swych własnych wymiocin przy drodze.Przechodzącytamtędy pies zaczyna oblizywać jego twarz.Pijak sądzi, że to jakaś dobra osoba czyścijego oblicze, i mówi przepełniony wdzięcznością: Niech Allah uczyni twe dzieciposłusznymi .Wówczas pies podnosi nogę i oddaje mocz na pijaka, który odwzajemniamu się słowami: I niech cię Bóg błogosławi, bracie, za to, żeś przyniósł ciepłą wodę doobmycia mojej twarzy .W języku arabskim dowcip ten nawiązuje do zwyczajowego zakazu pijaństwa orazzawiera delikatne przypomnienie, że likwor to khmer, czyli plugastwo, tak jak mocz.Ibn-Fadlan prawdopodobnie spodziewa się, że jego czytelnik pomyśli nie o tym, iżbył on pijany, lecz raczej, że szczęśliwie uniknął obsiusiania przez psa, tak jak wcześniej123 umknął śmierci w boju; innymi słowy, jest to aluzja do uniknięcia o włos kolejnegonieszczęścia.31Mocz jest zródłem amoniaku, znakomitego składnika czyszczącego.32Niektórzy znawcy mitologii twierdzą, że Skandynawowie nie zapoczątkowali ideiwiecznej bitwy, i dowodzą, że jest to raczej koncepcja celtycka.Jakakolwiek byłabyprawda, jest rzeczą rozsądną twierdzić, że towarzysze ibn-Fadlana mogli przejąć towyobrażenie, ponieważ w owych czasach Skandynawowie pozostawali w kontakciez Celtami już od ponad stu pięćdziesięciu lat.33dosłownie: pustynia strachu .W artykule z 1927 roku J.G.Tomlinson wskazał, że dokładnie to samo zdanie występuje w Volsunga Saga, i na tejpodstawie dowodził, z całkowitą pewnością, że jest to ogólna nazwa oznaczająca ziemiezakazane.Tomlinson był najwidoczniej nieświadomy, że Volsunga Saga nie zawieraniczego takiego; dziewiętnastowieczne tłumaczenie Williama Morrisa istotnie podajewers: W najdalszej części świata znajduje się pustynia strachu , ale zdanie to, będącewłasnym pomysłem Morrisa, występuje w jednym z wielu fragmentów, w którychrozbudował on treść oryginalnej germańskiej sagi.34Muzułmański zakaz picia alkoholu jest dosłownie sformułowany jako zakaz piciasfermentowanych owoców winorośli, to znaczy wina.Napoje ze sfermentowanegomiodu są wyraznie dozwolone dla muzułmanów.35Powszechnym w psychiatrii wyjaśnieniem takich lęków przed utratą części ciałajest twierdzenie, iż wyrażają one strach przed kastracją.W przeglądzie z 1937 rokupod tytułem Deformacje wizerunku ciała w społeczeństwach prymitywnych Engelhardtzauważa, że w wielu kulturach to przekonanie wyrażone jest bezpośrednio [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Archiwum
|