, Piotr Sztompka Socjologia (1) 

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Przejdzmy z kolei do trzeciej orientacji teoretycznej, która jeszcze szerzej otwiera  czarnÄ… skrzynkÄ™º, gÅ‚Ä™biej analizujÄ…c treść znaczeniowÄ…   psychologicznÄ… i kulturowÄ…   interakcji. Kierunek symbolicznego interakcjonizmu, którego twórcami byli klasycy amerykaÅ„skiej socjologii Charles H. Cooley i George H. Mead, powiada, Å¼e w interakcji wymiana i wzajemność dotyczÄ… nie tyle obiektów materialnych, co idei, symboli, znaczeÅ„. IstotÄ… interakcji jest wiÄ™c komunikacja. Najważniejszy w tak rozumianej interakcji jest caÅ‚y zÅ‚ożony proces myÅ›lowy, który rozwija siÄ™ po obu stronach, od momentu zetkniÄ™cia siÄ™ partnerów ze sobÄ…. W procesie tym wystÄ™puje kilka etapów. Pierwszym jest pojawienie siÄ™ Å›wiadomoÅ›ci partnera, rozpoznanie 56 go,  wskazanie sobieº, wybranie spoÅ›ród wielu innych osób obecnych na ogół w każdej sytuacji, jako potencjalnego uczestnika interakcji. PodejdÄ™ do tego pana, spytać o drogÄ™, podejdÄ™ do tej dziewczyny na balu, Å¼eby jÄ… poprosić do taÅ„ca, napadnÄ™ i obrabujÄ™ tego przechodnia. Drugim jest identyfikacja partnera jako kogoÅ› ważnego dla mnie lub nieważnego ( istotnego innegoº lub  nieistotnego innegoº) z punktu widzenia tego, co chcÄ™ osiÄ…gnąć, a także okreÅ›lenie jego tożsamoÅ›ci (kim on jest?). Pytam tego pana o drogÄ™, bo wyglÄ…da na tutejszego, proszÄ™ tÄ™ dziewczynÄ™ do taÅ„ca, bo mi siÄ™ spodobaÅ‚a, obrabujÄ™ tego przechodnia, bo robi wrażenie zagubionego, bogatego cudzoziemca. Trzecim etapem procesu jest definicja sytuacji, w jakiej razem z partnerem siÄ™ znajdujemy, rozpoznanie wszystkich istotnych okolicznoÅ›ci otoczenia, tÅ‚a, w którym interakcja zachodzi. Inaczej bÄ™dziemy siÄ™ zachowywać, jeÅ›li jesteÅ›my w dyskotece, a inaczej w koÅ›ciele, inaczej na meczu piÅ‚karskim, a inaczej w operze. SÄ… takie warunki sytuacyjne, które sprzyjajÄ… nawiÄ…zywaniu i prowadzeniu interakcji, i takie, które przeszkadzajÄ…. Rozmowa w kawiarni jest czymÅ› normalnym, a nawet oczekiwanym, rozmowa na wykÅ‚adzie uniwersyteckim budzi niezadowolenie profesora. NawiÄ…zanie kontaktu z nieznajomÄ… na wieczorku zapoznawczym czy intymna propozycja w czÄ™stych np. w Nowym Jorku tzw. barach dla samotnych (single¹s bars) to zachowanie nie tylko dopuszczalne, ale wÅ‚aÅ›ciwe. To samo wywoÅ‚aÅ‚oby zdumienie kasjerki siedzÄ…cej za okienkiem w banku. Rzucanie siÄ™ na szyjÄ™ nieznajomym kibicom po strzeleniu gola przez  naszychº nie jest niczym nadzwyczajnym, ale to samo byÅ‚oby dziwne na odczycie naukowym. FaÅ‚szywa definicja sytuacji sprawia, Å¼e interakcja nie może siÄ™ rozwinąć. WidzÄ™ piÄ™knÄ… ekspozycjÄ™ z egzotycznymi owocami przy alei w Hawanie, wchodzÄ™ i chcÄ™ kupić ananasy, ale okazuje siÄ™, Å¼e to doroczna wystawa rolnicza i Å¼adnej sprzedaży nie ma. Mafioso siedzi w pokoju hotelu Hilton, ktoÅ› puka, on myÅ›li, Å¼e to napad, wiÄ™c ucieka przez okno, a to byÅ‚ kelner z kolacjÄ…. PrzechodzieÅ„ widzi, Å¼e dwóch siÄ™ bije, próbuje ich rozdzielić, a to byÅ‚ trening bokserski w plenerze. Mnóstwa podobnych przykÅ‚adów dostarczajÄ… komedie filmowe. Czwartym etapem symbolicznej interakcji jest interpretacja gestów, słów,  jÄ™zyka ciaÅ‚aº, fizjonomii czy aparycji partnera i rozszyfrowanie ich symbolicznej treÅ›ci. Co oznaczajÄ…, co partner chce mi przekazać? Czemu on siÄ™ uÅ›miecha, zastanawia siÄ™ dziewczyna, czemu do mnie macha rÄ™kÄ…, o co mu chodzi, gdy pyta  jak w piosence    czy Pani mieszka sama?º. PiÄ…ty wreszcie i kluczowy etap to  postawienie siÄ™ w roli innegoº (taking the role ofthe other), spojrzenie na sytuacjÄ™, a także na siebie samego z perspektywy partnera, wyobrażenie sobie, jak on mnie postrzega, jak definiuje, kim jestem, jak definiuje sytuacjÄ™, w której siÄ™ znajdujemy. Wreszcie przypisujÄ™ mu cele, intencje, motywacje, jakie chce zrealizować, podejmujÄ…c czy kontynuujÄ…c interakcje ze mnÄ…. To jest jakby próba generalna interakcji w wyobrazni, zanim jeszcze decydujÄ™ siÄ™ interakcjÄ™ nawiÄ…zać. OgromnÄ… rolÄ™ w takiej projekcji odgrywajÄ… zapisane w pamiÄ™ci moje wczeÅ›niejsze doÅ›wiadczenia z interakcjami podobnego rodzaju, a także uksztaÅ‚towana pod wpÅ‚ywem rozmaitych doÅ›wiadczeÅ„ spoÅ‚ecznych moja ogólna samoocena. Wróćmy do sceny w przedziale kolejowym i zobaczmy dwie wersje wypadków. Jeden myÅ›li tak: podoba mi siÄ™ ta dziewczyna, muszÄ™ siÄ™ z niÄ… umówić, ona na pewno widzi, Å¼e na niÄ… patrzÄ™, zaÅ‚ożę siÄ™, Å¼e ona tylko czeka, aż siÄ™ odezwÄ™, bo jestem taki przystojny i elegancki biznesmen, w butach Gucciego, z Rolexem na rÄ™ce i ciÄ…gle dzwoniÄ…cÄ… komórkÄ… w kieszeni, jak w piosence  ja jestem macho, mnie dziewczyny nie wybaczÄ…º, no i rzeczywiÅ›cie zawsze mi siÄ™ podboje udajÄ…, wiÄ™c czemu nie tym razem. I dość obcesowo zaczyna rozmowÄ™. Wysoka samoocena prowadzi do zachowania asertywnego, gotowoÅ›ci do inicjowania 57 interakcji. Kto inny myÅ›li inaczej: podoba mi siÄ™ ta dziewczyna, fajnie by byÅ‚o siÄ™ z niÄ… umówić, ale ona na pewno Å›mieje siÄ™ ze mnie w duchu, Å¼e tak siÄ™ na niÄ… gapiÄ™, czeka tylko, Å¼eby mi dać szkoÅ‚Ä™, jak siÄ™ odezwÄ™, bo cóż we mnie można widzieć atrakcyjnego z tÄ… Å‚ysinÄ…, w sztruksowej marynareczce, zresztÄ… zawsze, kiedy próbowaÅ‚em nawiÄ…zać kontakt z nieznajomÄ…, nic mi nie wychodziÅ‚o, nie bÄ™dÄ™ siÄ™ narażaÅ‚ na Å›mieszność i upokorzenie, wiÄ™c sobie tylko pomarzÄ™. I oddaje siÄ™ lekturze  Playboyaº. Niska samoocena prowadzi do wycofania siÄ™, izolacji, unikania kontaktów, powstrzymywania siÄ™ od nawiÄ…zywania interakcji. * B. Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku (DzieÅ‚a, tom 3), Warszawa 1981: PWN. Takie zÅ‚ożone procesy myÅ›lowe zachodzÄ… po obu stronach, wzajemnie in terferujÄ…. Do interakcji dochodzi, kiedy spotykajÄ… siÄ™, uzgadniajÄ…, pokrywajÄ… ze sobÄ…, a wiÄ™c kiedy partnerzy siÄ™ rozumiejÄ…, kiedy siÄ™ dogadali. Mówimy czasem przenoÅ›nie: kiedy ludzie  nadajÄ…º na tej samej czÄ™stotliwoÅ›ci czy na tej samej fali. Natomiast interakcja nie udaje siÄ™, ulega zerwaniu, gdy procesy wzajemnej orientacji rozchodzÄ… siÄ™, biegnÄ… odmiennymi torami, w inne strony. Pomijam tu konkretne ilustracje, ponieważ wszystkich tych kategorii wywodzÄ…cych siÄ™ z symbolicznego interakcjonizmu używaÅ‚em już wczeÅ›niej, kiedy analizowaÅ‚em przejÅ›cie od czynnoÅ›ci spoÅ‚ecznych do dziaÅ‚aÅ„ spoÅ‚ecznych, od dziaÅ‚aÅ„ do kontaktów spoÅ‚ecznych i od kontaktów do interakcji. Kategorie te nie sÄ… dziÅ› wÅ‚asnoÅ›ciÄ… jednej tylko orientacji teoretycznej, weszÅ‚y do powszechnie używanego kanonu pojęć socjologicznych stosowanych przy opisywaniu wzajemnych oddziaÅ‚ywaÅ„ ludzi na siebie [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • anikol.xlx.pl