|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wtem na umówiony znak kaza³Antoninus wojsku swemu uderzyæ na barbarzyñców i wycinaæ ich.Prze-ra¿eni tym rzucili siê do ucieczki uchodz¹c przed ciosami i razami.SamArtabanus porwawszy swoj¹ stra¿ przyboczn¹ dosiad³ konia i z bied¹uciek³ z niewielkim orszakiem.Pozosta³y t³um barbarzyñców pad³ podciosami, bo ani koni nie mieli, którymi siê najwiêcej pos³uguj¹ (zsiedliz nich bowiem i stali pozwalaj¹c im paœæ siê opodal), ani pêdem uciekaænie mogli, bo przeszkadza³a im p³ataj¹ca siê ko³o nóg d³uga szata.Niemieli te¿ ko³czanów ni ³uków; na có¿ bowiem by³y im one potrzebneprzy uroczystoœci weselnej? Antoninus sprawi³ wiêc wielk¹ rzeŸ wœród25 Panuj¹ca w Partii dynastia wywodz¹ca siê od Arsacesa (ok.po³owy III w.barbarzyñców, po czym zagarn¹wszy ogromn¹ zdobycz oraz mnóstwojeñców zawróci³ bez ¿adnej przeszkody26.Po drodze pali³ wsie i miasta,zostawi³ te¿ ¿o³nierzom zupe³n¹ swobodê, by ka¿dy grabi³, co mo¿e i ze-chce sobie przyw³aszczyæ.Taki to ciê¿ki los dotkn¹³ barbarzyñców niespodziewanie.Antoninusszeroko i daleko spustoszy³ kraj Fartów, ale ¿e i ¿o³nierze ju¿ byli zmê-czeni samym grabieniem i mordowaniem, wróci³ do Mezopotamii27.Kiedyzaœ tam siê znalaz³, wys³a³ do senatu i ludu rzymskiego sprawozdanie, ¿epodbi³ ca³y Wschód i wszystkie tamtejsze królestwa mu siê podda³y.Senat wiedzia³ dobrze, jak by³o, bo ukryæ czyny cesarza niemo¿liw¹ jestrzecz¹, jednak ze strachu i pochlebstwa uchwali³ mu wszelkie zaszczytyz powodu zwyciêstwa.Pozosta³ te¿ dalej Antoninus w Mezopotamii28, za-bawiaj¹c siê powo¿eniem i ubijaniem dzikich zwierz¹t ró¿nego rodzaju.12.A mia³ dwóch prefektów gwardii, z których jeden bardzo ju¿stary by³ prostym cz³owiekiem, bez doœwiadczenia w sprawach politycz-nych, uchodzi³ jednak za dobrego ¿o³nierza, nazywa³ siê on Adwentus29.Drugi, Makrynus30, posiada³ wielk¹ znajomoœæ spraw publicznych, przedewszystkim jednak by³ znawc¹ prawa.Otó¿ cesarz czêsto drwi³ z niego pu-blicznie, ¿e nie posiada ducha ¿o³nierskiego ani mêstwa, posuwaj¹c siênieraz a¿ do niegodnych obelg.Poniewa¿ s³ysza³, ¿e lubi dostatni tryb¿ycia, a z niechêci¹ patrzy na te liche i nêdzne potrawy i napoje, w jakichznajdowa³ upodobanie Antoninus jako prawdziwy ¿o³nierz, a tak¿e wyka-zuje starannoœæ o swe ubranie, czy to by³ p³aszcz ¿o³nierski, czy inna ja-kaœ szata, robi³ mu z tego zarzut gnuœnoœci i zniewieœcia³oœci, gro¿¹c raz26 Ca³a ta barwnie i ¿ywo ujêta relacja stanowi zmyœlenie Herodiana czy ja-kiegoœ Ÿród³a, z którego on korzysta³.Istotny bieg rzeczy przedstawia wspó³czesnyKasjusz Dion (LXXVIII l, l—2) w krótkich s³owach: „Nastêpnie wyprawi³ siê prze-ciw Partom pod pretekstem, ¿e Artabanos nie chcia³ mu daæ swej córki za ¿onê(wiedzia³ bowiem dobrze, ¿e tylko pozornie pragnie j¹ poœlubiæ, a w istocie rzeczychcia³by zagarn¹æ królestwo partyjskie).Spustoszy³ wielkie po³aci kraju od stronyMedii, poniewa¿ wpad³ do niego niespodziewanie, zburzy³ wiele miast, opanowa³Arbelê, w³ama³ siê do grobowców królów partyjskich i rozrzuci³ ich koœci.Parto-wie bowiem nawet nie stawili mu czo³a w walce wrêcz.lecz uciekli w góry zaTygrysem.Ale Antoninus ukrywa³ to, a chlubi³ siê, ¿e ich zupe³nie rozgromi³, choænawet ich na oczy nie widzia³.27 Jesieni¹ 215 r.28 Przez zimê 216/7 r.29Oklatyniusz Adwentus ze stanu rycerskiego po przejœciu ni¿szychstopni kariery by³ w 205—207 r.prokuratorem w Brytanii, za Karakalli osi¹gn¹³prefekturê gwardii.Po zabiciu Karakalli podniesiony zosta³ przez Makryna do stanusenatorskiego i w 218 r.piastowa³ razem z nim konsulat.l30 Marek Opelliusz Makrynus (ur.164 r.) pochodzi³ z Cezarei w Mau-retanii, by³ zarz¹dc¹ dóbr Plaucjanusa, za Karakalli czynny by³ jako prokuratori w koñcu zosta³ prefektem gwardii.po raz, ¿e go zabije.Nie móg³ tego znieœæ Makrynus i bardzo go tobola³o.W koñcu zaszed³ nastêpuj¹cy wypadek (wreszcie musia³o siê skoñczyæ¿ycie Antonina).Poniewa¿ Antoninus by³ niezmiernie ciekawy, chcia³ po-znaæ nie tylko wszelkie sprawy ludzkie, ale zag³êbia³ siê równie¿ w zagad-nienia zwi¹zane ze œwiatem bogów i demonów [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Archiwum
|